Het doel is om te voorkomen dat mensen diep in de schulden raken. De partijen die aan het convenant meedoen doen bij schulden, melding aan een centraal punt. Dit moet tijdig gebeuren, wat betekend dat er na één maand achterstand (bij waterleidingmaatschappij 100 dagen) een melding wordt gedaan. Indien blijkt dat er gelijklopend twee meldingen van de aangesloten deelnemers komen, over één en het zelfde huishouden, dan zal zo mogelijk contact worden gezocht met de betrokkenen. Het doel is om samen met hen de problemen door te lichten. Daarbij staan vragen centraal als: wat is er met het inkomen gebeurd, laat men inkomstenbronnen zoals financiële steunregelingen liggen of spoort het uitgavenpatroon wel met wat binnenkomt. Tegelijkertijd schort de schuldeisende partij voor vier weken de incasso op en kan de schuld niet gedurende die periode met boetes en andere incassokosten worden verhoogd. In een enkel geval kan deze termijn nog worden verlengd. Tevens zal waar mogelijk aangestuurd worden op betalingsregelingen.
Geen geld van Gemeente
Naast aandacht voor de schulden, waarbij er nadrukkelijk wordt gesteld dat de vroegsignalering géén schuldhulpverlening is, en men dus niet hoeft te rekenen op geld van de gemeente, is er ook uitgebreid aandacht voor de privacy aspecten. De AVG richtlijnen zijn hier ten volle van kracht en Autoriteit Persoonsgegevens houdt dit scherp in de gaten.
Op 1 januari 2021 krijgen de deelnemende gemeenten in een wettelijke regeling de mogelijkheid vroegsignalering als preventieve activiteit uit te voeren. In de gemeente Zeewolde, Ermelo en Harderwijk start men medio oktober al met een pilot. Een dergelijke pilot loopt al in Lelystad. Ervaring daar leert dat ongeveer een 15% van de benaderde huishoudens deze helpende hand weigert. Van de resterende 85% komen slechts weinigen uiteindelijk in de schuldhulpverlening terecht.
Omdat men half oktober start zal deze regeling geen zin hebben voor de nu bestaande gevallen omdat daar de schulden al te hoog zijn opgelopen voor deze aanpak.
Vroegsignalering is uiteaard ook in het belang van de schuldeiser: hoe sneller wordt ingegerepen des te groter is de kans dat de schuld (deels) wordt voldaan. Vroegsignalering is ook maatschappelijk van belang. De maatschappelijke kosten van schulden zijn immers hoog: armoede, sociale uitsluiting, huisuitzetting, afsluitingen van gas en licht. Daarnaast speelt bij de betrokkenen vaak ook nog andere sociale problemen, die door de schuldenproblematiek moeilijk zijn op te lossen, zoals het vinden van werk.
De pilot loopt tot 1 januari 2022, maar zal ook tussentijds gemonitord worden.