De informateur heeft alle partijen gesproken en concludeert dat het onderlinge wantrouwen al langere tijd bestaat en teruggaat op eerdere botsingen en confrontaties. Het proces rondom de komst van het datacentrum was daarbij de lont die het kruit ontstak. Vervolgens heeft de motie die Leefbaar Zeewolde en de ChristenUnie afgelopen raadsvergadering in probeerden te dienen om de taken van het huidige college in te perken de verhoudingen alleen maar meer op scherp gezet.
“Naast de bestuurscultuur gaat het ook om stijlverschillen tussen politieke partijen onderling, met name een activistische stijl versus een meer bestuurlijk ingestelde stijl”, schrijft Roerig. Waarmee hij lijkt te duiden op Leefbaar Zeewolde. De partij die ooit gevormd werd uit een actiegroep.
Roerig is het verder opgevallen dat het vooral individuele personen zijn waar vanuit andere partijen kritiek op is en niet zo zeer een gehele partij. Het blijft onduidelijk om welke personen dit gaat. De informateur noemt het wel hoopvol dat er 11 nieuwe raadsleden zijn aangetreden. “Dat biedt kansen op verandering.”
Raadsakkoord en/of college-akkoord
Alle partijen hebben aangegeven de verstoorde verhoudingen te willen doorbreken, maar dat lijkt niet makkelijk. Daar is volgens Roerig de grootste kans op als er eerst wordt gewerkt aan een raadsakkoord waarbij alle partijen gezamenlijk plannen opstellen voor de komende vier jaar. Het nadeel van een raadsakkoord is dat dit een tijdrovend proces is. Ook zijn de partijen het niet eens met elkaar over waar het raadsakkoord wel of niet uit zou moeten bestaan
Leefbaar Zeewolde heeft eerder bij de andere fracties al aangegeven niet lang te willen wachten op een raadsakkoord. De partij hoopt een college te vormen met de ChristenUnie en alvast met die partij afspraken te maken. Dit zou volgens de informateur relatief snel kunnen gebeuren. Het is maar wel de vraag of dit de verhoudingen zal verbeteren. Een aantal partijen geeft aan dan niet aan een raadsakkoord te willen meewerken: “Nadeel is dat dit scenario extra voeding geeft aan diegenen die denken dat het [raadsakkoord, red.] niet meer dan een pro forma proces is.”
Er kan ook nog voor gekozen worden om helemaal geen raadsakkoord te sluiten, maar dit zou er wel eens voor kunnen zorgen dat het de komende vier jaar niet meer goed komt tussen de partijen: “Nadeel van dit scenario is dat het risico bestaat dat de overige partijen zich vooral zouden kunnen gaan richten op de voortijdige beëindiging van deze coalitie, waarmee de huidige bestuurscultuur niet snel zal worden doorbroken.”
Hoe nu verder
De partijen moeten nu onderling besluiten hoe ze het formatieproces verder willen laten verlopen. Leefbaar Zeewolde heeft daarin een beslissende stem, omdat de partij een absolute meerderheid in de gemeenteraad heeft. Daarnaast blijft het volgens de informateur belangrijk dat er wordt gewerkt aan het verbeteren van de verhoudingen, al is het nog niet duidelijk op wat voor manier dat zou kunnen gebeuren.