Politiek

Geen korting voor alleenstaanden bij afvalheffing; wel maatwerk voor medisch afval en kwijtschelding

ZEEWOLDE - Het college van burgemeester en wethouders (B&W) van Zeewolde wil bij de invoering van het nieuwe afvalstelsel diftar werken met een vaste verhouding tussen het vaste en het variabele tarief van de afvalstoffenheffing. Bij diftar – een afkorting van gedifferentieerde tarieven – betalen inwoners niet alleen een vast bedrag per jaar, maar daarbovenop ook per keer dat ze restafval aanbieden. Het uitgangspunt is dat wie minder restafval produceert, minder afvalstoffenheffing betaalt.

In het voorstel voor vaststelling van de afvalstoffenheffing kiest het college voor een 80/20-verdeling, waarbij 80 procent van de heffing vast is en 20 procent afhankelijk van het aantal keren dat inwoners restafval aanbieden.

Geen korting voor alleenstaanden bij afvalheffing; wel maatwerk voor medisch afval en kwijtschelding
Foto: LOZ Stock

Het college reageert in haar voorstel ook op een eerdere oproep van oud-wethouder Winnie Prins en verschillende raadsfracties tijdens de begrotingsbehandeling in oktober om aandacht te hebben voor de positie van alleenstaanden: een specifieke korting voor deze groep komt er vooralsnog niet.

Geen korting, wel maatwerk

Het college kiest bewust voor één vast tarief voor alle huishoudens en noemt een structureel onderscheid tussen één- en meerpersoonshuishoudens onwenselijk en moeilijk uitvoerbaar. Volgens de toelichting kan ook een eenpersoonshuishouden namelijk relatief veel afval produceren en een meerpersoonshuishouden juist weinig.

Wel komt er maatwerk voor specifieke doelgroepen, zoals inwoners met medisch afval, mensen die recht hebben op kwijtschelding en inwoners die zich inzetten voor het schoonhouden van de openbare ruimte.

Doel: stijgende kosten beheersbaar houden

In de nieuwe afvalstoffenheffing wordt uitgegaan van een vast deel dat gelijk is voor iedereen en een variabel deel dat wordt bepaald door het eigen aanbiedgedrag. De verwachting is dat deze prikkel op het aanbiedgedrag de hoeveelheid restafval zal laten dalen. Volgens het college is dit noodzakelijk om de stijgende afvalstoffenheffing beheersbaar te houden.

De Rijksoverheid heft financiële prikkels op het verbranden van restafval om dit te verminderen. Die zijn volgens het college in het laatste jaar fors naar boven bijgesteld. Ze bestaan uit een verbrandingsbelasting die in 2028 een forse stijging kent en de CO2-heffing op uitstoot, waarvan gemeenten in 2026 de eerste effecten merken. Het Rijk rekent die kosten door aan gemeentes die het op hun beurt doorrekenen via de afvalstoffenheffing. Die mag maximaal 100 procent kostendekkend zijn. Dat betekent dat een gemeente geen ‘winst’ mag maken op de afvalstoffenheffing of het geld aan iets anders mag besteden dan aan het betalen van afvalverwerking.

Tijdens de behandeling van de programmabegroting in oktober had het college toegezegd te kijken hoe de gemeente alleenstaanden tegemoet kon komen. Die toezegging volgde op de inspraak van oud-wethouder Winnie Prins, die eerder waarschuwde dat het nieuwe tariefstelsel onrechtvaardig zou uitpakken voor alleenstaanden. Ook verschillende raadsfracties vroegen destijds om compensatie en duidelijke communicatie over de gevolgen van diftar.

Zeewolde Liberaal wil pauze op invoering

De invoering van diftar leidt in Zeewolde tot de nodige (politieke) discussie. Zeewolde Liberaal heeft donderdag 6 november een motie vreemd ingediend die ze Motie van Inkeer heeft genoemd, waarin de partij het college opriep de invoering van diftar voorlopig stop te zetten. Volgens de partij is er te veel onduidelijkheid en te weinig draagvlak.

De partij wil dat eerst een onafhankelijke evaluatie plaatsvindt, voor de gemeente definitief overgaat tot invoering van diftar. “We zijn niet tegen verandering,” aldus fractievoorzitter Henk Parisius, “maar voor beleid dat werkt. Draagvlak en duidelijkheid zijn geen luxe, maar voorwaarden voor goed bestuur.”

Wethouder Ernst Bron gaf tijdens de raadsvergadering een uitvoerige toelichting op het besluit en de achterliggende keuzes. Hij wees erop dat de invoering van diftar het resultaat is van een langdurig proces waarin eerder al kaders zijn vastgesteld. De wethouder ging ook uitgebreid in op de zorgen over communicatie en misverstanden bij inwoners. Volgens hem is er sinds februari actief ingezet op informatievoorziening via bewonersbijeenkomsten, huis-aan-huisbrieven, advertenties en pers, waarbij hij ook een pleidooi hield voor de invoering van diftar. “Iemand die heel goed scheidt, die gaat minder betalen dan iemand die dat niet wil. Nou, daar kun je wat van vinden, maar het is wel rechtvaardiger. En inwoners hebben straks invloed op de hoogte van hun eigen kosten. Dus scheiden gaat lonen.”

Reacties uit de raad

De raad toonde begrip voor de uitleg van wethouder Bron en benadrukte het belang van goede communicatie over het nieuwe systeem. De ChristenUnie noemde diftar bij monde van raadslid Femke van Wijk “een effectieve manier om inwoners te stimuleren beter afval te scheiden”, maar vond dat de invoering beter moet worden uitgelegd. Waarbij ze ook kritiek uitte op de werkwijze van Zeewolde Liberaal dat er in haar ogen een gewoonte van maakt om moties eerst naar de krant te sturen. ”Het voelt voor mij wat als stemmingmakerij en dat voelt niet goed.”

D66 erkende dat de communicatie over de invoering van diftar tekort is geschoten, maar noemde het “te vroeg” om het systeem nu stop te zetten en deed de suggestie om de motie nu in te trekken. Het CDA, VVD en Leefbaar Zeewolde benadrukten dat de invoering zorgvuldig is voorbereid en noodzakelijk is om kosten te beheersen. Parisius trok de motie uiteindelijk in, na de ook in zijn ogen verhelderende toelichting van de wethouder.