Help! De piekmaand voor wespen en hoornaars begint

Imker Dieter uit Zeewolde merkt dat mensen wespen, hoornaars en bijen vaak door elkaar halen. Toch hebben ze allemaal hun eigen rol in de natuur. De Aziatische hoornaar, een invasieve exoot die niet thuishoort in Nederland, is daarin een uitzondering, zegt hij: “Voor zover ik weet heeft deze soort geen nuttige functie in Nederland. Ze hebben geen natuurlijke vijanden en planten zich snel voort.” Deze hoornaar eet vooral andere insecten, zoals wespen en veel honingbijen. Daardoor kan het evenwicht in de natuur verstoord raken.

Volgens waarnemingen.nl komt de Aziatische hoornaar inmiddels ook voor in Zeewolde. Hij bouwt twee nesten per jaar: een klein nest in het voorjaar en een groter nest in de zomer, vaak hoog in een boom. Daardoor is bestrijding lastig. In de buurt van het nest kunnen mensen overlast ervaren.

De Europese hoornaar leeft vooral in bossen of schuren en jaagt op kleine insecten, zoals vliegen en muggen. Af en toe vangt hij ook een bij. “Dat hoort bij het natuurlijke evenwicht,” zegt Dieter. Daarnaast drinken hoornaars plantensap en halen nectar uit bloemen, net als wespen. Daarmee helpen ze bij de bestuiving. De Europese hoornaar is een beschermde soort in Nederland. Meestal veroorzaakt hij geen overlast, behalve als iemand te dicht bij het nest komt. Dan verdedigt hij het nest en de koningin.

Wespen bouwen hun nest van houtvezels en beginnen daarmee in het voorjaar. “Eerst maakt de koningin een klein nest en voedt ze de eerste werksters op,” zegt Dieter. In de zomer groeit het nest snel. In augustus zijn er vaak veel wespen op zoek naar zoetigheid en eiwitten, wat voor meer overlast zorgt. “Wespen eten veel: van limonade tot muggen.”

Wespen en Europese hoornaars hebben, naast de mens, ook natuurlijke vijanden zoals vogels (de wespendief) en dassen. Die vijanden, samen met voldoende voedsel, zorgen voor een natuurlijk evenwicht. Door klimaatverandering komt dat steeds meer onder druk te staan. “Door droogte zijn er minder insecten en bloemen drogen sneller uit. Dat merk je: het ene jaar zijn er meer wespen dan het andere,” zegt Dieter.

Overlast voorkomen

Volgens Dieter geven wespen in het begin van de zomer weinig overlast. “Tot ongeveer juli jagen ze vooral op kleine insecten. Alleen als je te dicht bij het nest komt, kunnen ze aanvallen,” zegt hij. Vanaf eind juli verandert dat. Dan zijn er minder larven in het nest en dus minder voedsel voor de werksters. “Normaal scheiden de larven een zoet braaksel af dat de werksters eten. Als dat wegvalt, gaan de wespen op zoek naar suiker buiten het nest, bijvoorbeeld bij limonade of fruit.”

Volgens de imker is bestrijding alleen nodig bij echt gevaar. “Mensen slaan vaak meteen een insect dood, terwijl het ook een nuttig dier kan zijn,” zegt hij. “Heb je geen last? Laat het insect dan met rust.” Voorkom overlast door geen zoetigheid buiten te laten staan, afval goed af te sluiten en rustig te blijven als er een wesp in de buurt is. Bel een deskundige bij een nest op een gevaarlijke plek.