Schrijftolken brengen gesproken taal naar beeld

De tekst verschijnt realtime op een scherm – vergelijkbaar met live ondertiteling.
De doelgroep is breed: van jongeren op school tot volwassenen op het werk en ouderen in de zorg. Ook mensen met een cochleair implantaat (CI) maken gebruik van schrijftolken. “Zolang iemand kan lezen, kunnen wij ondersteuning bieden,” zegt Linda van Dijk.

Opleiding aan de Hogeschool Utrecht

De opleiding tot schrijftolk wordt aangeboden aan de Hogeschool Utrecht en duurt twee jaar. Studenten leren werken met het Velotype-toetsenbord: een speciaal systeem waarmee klanken en lettergrepen in één beweging kunnen worden ingevoerd. Zo kan de tolk op spreektempo typen.
Daarnaast bestaat de opleiding uit vakken over communicatie, samenvatten, dovencultuur en basisgebarentaal. “Je begint zonder voorkennis,” zegt Van Dijk. “Typen, luisteren, taalgevoel en empathie komen allemaal samen in dit beroep.”

Text on Top: live meelezen zonder moeite

In de uitzending werd ook het systeem Text on Top besproken, een hulpprogramma dat schrijftolken ondersteunt en mede in Zeewolde is ontwikkeld. Het systeem maakt het mogelijk om de getypte tekst draadloos te tonen op een laptop, tablet of groot scherm – bijvoorbeeld tijdens een presentatie of vergadering.
“Text on Top zorgt ervoor dat mensen zonder extra inspanning kunnen meelezen,” legt Marjo Gielen uit. “Ze hoeven niet te liplezen of alles op gehoor te volgen. De informatie is direct zichtbaar, waar je ook bent.”

Lokale gebarentraining in de Oude Bieb

Naast schrijftolken wordt in Zeewolde ook gewerkt aan bewustwording rondom visuele communicatie. Paula Hijne verzorgt al bijna acht jaar iedere donderdagochtend een laagdrempelige gebarentraining in de Oude Bieb. Wat begon als een spontaan initiatief is inmiddels een vast ontmoetingsmoment geworden voor iedereen die Nederlands met Gebaren (NmG) beter wil leren begrijpen of gebruiken. NmG verschilt van de Nederlandse Gebarentaal (NGT) vertelt Paula: “Alle gebaren zijn wel de officiële gebaren uit NGT, maar de volgorde van de gebaren volgt de spreektaal. NGT heeft een eigen grammatica.” 

Meer informatie over schrijftolken is te vinden via de Nederlandse Schrijftolken Vereniging of het platform Tolkcontact.