De community telt inmiddels 744 deelnemers en bestaat uit veertien WhatsApp-groepen, verdeeld per wijk. Leden kunnen zelf kiezen bij welke wijk ze zich willen aansluiten. “Het is een paraplu van groepen,” legt Verboon uit. “Zo voorkom je dat iemand uit de Polderwijk meldingen krijgt over het centrum. Iedereen ziet alleen wat voor hem of haar relevant is.”
De community wordt geleid door een vrijwillig beheerteam van dertien mensen. Elke wijk, op de kleinere wijken na, heeft minimaal twee beheerders.
Naast de wijkgroepen is er ook een algemene groep voor vuurwerkoverlast en een discussiegroep om onnodige ruis te voorkomen. De vuurwerkgroep bleek eerder al effectief: “Toen in één deel van het dorp vuurwerk werd afgestoken, konden jongeren in een ander deel op basis van signalement worden aangesproken.”
Veilig melden en escalatie voorkomen
Om escalatie te voorkomen gelden duidelijke regels. “We willen voorkomen dat mensen anderen gaan achtervolgen omdat ze vermoeden dat er iets gaat gebeuren. Alleen als iemand op heterdaad wordt betrapt, mag er gefilmd worden. De beelden gaan naar het beheer, dat ze vervolgens doorstuurt naar de politie. Als het relevant is, kunnen ze kort in de groep worden gedeeld, maar daarna verwijderen we ze weer.”
Om de rolverdeling duidelijk te houden, benadrukt de politie dat zij niet actief in de groepen aanwezig is. “De WhatsApp-community is een burgerinitiatief en de politie maakt geen deel uit van de groepen. De privacy ligt bij de beheerders,” laat de politie weten. “Als er sprake is van een strafbaar feit en er worden beelden ingeleverd bij een aangifte, beoordelen we per zaak in hoeverre deze kunnen worden meegenomen in de bewijsvoering.”
De community is niet privé. Iedereen kan lid worden van de hoofdpagina en meelezen met algemene aankondigingen, maar alleen Verboon zelf kan daar berichten plaatsen. In de wijkgroepen worden nieuwe leden eerst gecontroleerd. “We kijken naar profielfoto’s en overleggen met het beheer of iemand bekend is. Zeewolde is niet zo groot, dus iedereen kent wel iemand. Zo zorgen we ervoor dat we de juiste mensen in de groepen hebben en dat we het grotendeels beperken qua onruststokers die erin kunnen komen.”
De anonimiteit valt daardoor weg maar het is een manier om de mensen te beschermen die in de groepen zitten. Bij meldingen over incidenten gelden regels om de privacy van iedereen zoveel mogelijk te waarborgen. “Noem bij een melden in of om je eigen huis alleen het gebied, niet het exacte adres. We delen geen namen of achternamen van verdachten in de groepen. Iedereen die te bang is om te melden of die eventueel informatie heeft over leeftijden, namen en adressen, kan dit privé doorsturen naar het beheer. Deze stuurt het direct door naar de politie.”
De politie voegt daaraan toe: “Voor spoed en directe noodsituaties moeten buurtbewoners altijd 112 bellen, of 0900-8844 wanneer er geen directe inzet nodig is.” Andere meldingen gaan nu nog via een rechtstreekse lijn, via het beheer, naar een contactpersoon van de politie. “Daar moeten we nog naar kijken. Intern moet worden besproken hoe we dit in de toekomst het beste kunnen organiseren,” legt de politie uit.
Ook wordt er gelet op mensen die provocerend gedrag vertonen: “Deze mensen krijgen direct een waarschuwing van beheer, publiekelijk in de groep. Als iemand zich twee keer misdraagt, dan is het gewoon klaar. Dan wordt iemand permanent verbannen uit de groep en komt op de black list. We willen absoluut niet motiveren tot illegaal gedrag of geweld. Dat is namelijk niet de oplossing. De oplossing is melden en elkaar helpen en samen sterk staan daarin.”
De politie geeft aan waarom deze werkwijze belangrijk is. “Dat is waarom wij, gemeente en politie, met de beheerders wilden afspreken. In de eerste week leek het via Facebook alsof het een klopjacht op jeugd zou worden en dat mensen voor eigen rechter wilden gaan spelen. Dat is absoluut niet de bedoeling, en het risico bestaat dat mensen elkaar opjutten. De beheerders zijn hier zeer alert op, waardoor die zorg nu niet meer speelt.”
Samenwerken met gemeente en politie
Precies een week na de oprichting van de community werd Christien, samen met een medebeheerder uitgenodigd op het gemeentehuis: “Daar hadden we een gesprek met Manon van de Schootbrugge, Beleidsmedewerker Integrale Veiligheid, en de operationeel expert van de wijkagenten van Zeewolde. We hebben gekeken naar hoe we dit het beste vorm konden gaan geven met zijn allen.” De politie wilde eerst kijken of de WhatsApp-Community kon worden samengevoegd met de al bestaande buurtpreventie-apps. “Maar toen ze hoorden hoe de community in elkaar zat hebben we met zijn allen besloten om de community niet samen te voegen.”
Volgens een van de beheerders onderscheidt de community zich van bestaande buurtpreventiegroepen doordat alle wijken in één netwerk zijn samengebracht. “Deze community brengt alle wijken samen op één centraal platform. Binnen één community kan efficiënt worden geschakeld tussen de verschillende gebieden en daarnaast staat het beheer in direct contact met de gemeente en de politie, waardoor meldingen en verdachte situaties een stuk sneller kunnen worden opgepakt. Ook als dat in verschillende wijken gebeurt.”
Christien voelt zich gesteund door politie en gemeente. De samenwerking bleek nuttig tijdens de recente vuurwerkoverlast. “Toen konden agenten binnen drie minuten ter plekke zijn dankzij meldingen uit de groepen.”
Gemeente en politie benadrukken dat de WhatsApp-community een burgerinitiatief is en dat dit ook zo blijft. Tegelijkertijd zien zij kansen om de samenwerking verder te versterken. De politie laat weten: “We vinden het een mooi initiatief; buurtbewoners zijn immers onze oren en ogen in de wijk. Samen met de gemeente organiseren we een bijeenkomst met alle beheerders om tips te geven over hoe je het beste meldt bij de politie en waar je op moet letten als je een melding doet.”
Verbinding in het dorp
Naast veiligheid draait de community volgens vooral om verbondenheid en samenwerking. “Het gaat om eigen verantwoordelijkheid nemen over de buurt waarin je woont. Wijzen naar anderen is heel makkelijk maar wat kunnen we zelf doen om te zorgen dat we hier veilig wonen? Dat kinderen veilig over straat kunnen en ouderen zich veilig genoeg voelen om alleen naar de supermarkt te gaan.” Het doel van de community is duidelijk: “Een duurzaam netwerk opbouwen waarin bewoners, gemeente en politie laagdrempelig met elkaar in contact staan waarbij informatie snel gedeeld kan worden en zo weinig mogelijk verloren gaat.” Een beheerder voegt daaraan toe: “Dat we niet alleen streven naar een community waarin alertheid centraal staat maar ook saamhorigheid. Waar mensen elkaar kunnen kennen, helpen en zich veilig voelen om te wonen en te leven.”
Samen bijdragen aan een veiliger Zeewolde
Wie twijfelt om lid te worden, wil ze geruststellen, ze benadrukt dat de groep geen knokploeg is, maar goed samenwerkt met gemeente en politie. “Deelname aan de groep is niet illegaal en volledig vrijwillig.” Deelnemers kunnen meekijken, melden of alleen op de hoogte blijven van wat er speelt, zonder dat er verantwoordelijkheden of verplichtingen zijn.
Ook worden deelnemers niet de hele dag met meldingen overspoeld. “De groepen kunnen op stil worden gezet, zodat mensen berichten kunnen lezen wanneer het hen uitkomt. Meldingen worden duidelijk en overzichtelijk gecommuniceerd, en reacties gebeuren in aparte discussiegroepen om de hoofdgroep overzichtelijk te houden.”
Verboon sluit af: “Het belangrijkste is dat iedereen zich welkom voelt en samen kan bijdragen aan een veilig en prettig Zeewolde.” De gemeente vult aan: “Een dorp of community bouw je samen met overheid en inwoners.”
Wie zich bij de WhatsApp-community wil aansluiten of meer informatie zoekt, kan een mail sturen naar
085-0640737