Zeewolde

Kunstkudde graast achter de dijk

ZEEWOLDE – Achter de dijk, vlakbij het Lanterstrand, graast sinds kort een kudde opvallende schapen. Niet van wol, maar van handgevormd staal en zwerfkeien uit Scandinavië. De beelden zijn ontworpen door kunstenaar Bas van Swieten, die samen met zijn vader al jaren dieren maakt van steen en metaal.

Het idee voor de schapenbeelden ontstond in 2000, toen de gemeente Leersum kunst zocht voor een rotonde.

Stenen schapen in een groen grasveld met een huizen op de achtergrond en een jongen op een van de schapen.
Foto: Ruud van Velzen

Samen met zijn vader ontwierp Van Swieten een miniatuur van een schaap met een zwerfkei. “Ze vielen meteen voor het ontwerp. We hebben toen twaalf grotere exemplaren gemaakt,” vertelt hij. Sindsdien zijn de schapen op verschillende plekken in Nederland geplaatst, bij gemeenten en particulieren. Het bleef niet bij schapen, zegt Van Swieten: “We maken ook andere dieren, geïnspireerd op de natuur.”

De basis van elk beeld is een granieten zwerfkei. De schapen in Leersum zijn gemaakt van stenen die tijdens de tweede ijstijd vanuit Zweden naar de Utrechtse Heuvelrug zijn meegevoerd. “De stenen zijn tussen de 1,5 en 1,7 miljard jaar oud,” zegt hij.

Ook de stenen voor de schapen in Zeewolde komen uit Zweden. Ze worden meegebracht door een transportbedrijf dat anders leeg zou terugrijden naar Nederland. Van Swieten kiest de stenen zelf uit. “Als we er een lichaam in zien, dan denken we: die kopen we in.”

Zeewolde wilde een kudde

Het contact met de gemeente Zeewolde startte in 2022. De gemeente zocht een kunstwerk voor een nieuwe wijk. “Ze kenden ons werk en wilden graag een groepje schapen. Het is uiteindelijk een kleine kudde geworden, verspreid over drie plekken.”

Bij het plaatsen dacht iemand van de groenvoorziening mee. “We besloten om drie groepjes schapen te maken en hebben ze zo neergezet dat de maaimachine er niet tussendoor past, om beschadigingen te voorkomen.” Volgens Van Swieten passen de schapen goed bij de omgeving. “Het lijkt bijna op een echt weiland. Met de dijk, het water en de huizen eromheen: het klopt gewoon.”

Hoewel de beelden geen officiële speeltoestellen zijn, trekken ze wel kinderen aan. “Het is niet bedoeld om op te klimmen, maar je houdt het niet tegen,” zegt Bas van Swieten. Toen de schapen werden geplaatst, kwamen buurtkinderen meteen kijken. “Het was woensdagmiddag, dus dan heb je de kinderen uit de buurt. Die vonden het prachtig om er even op te klimmen en eromheen te rennen.”

Gelukkig zijn de beelden stevig genoeg. “Ze zijn extra sterk gemaakt. We hebben dikker staal gebruikt en alles is extra goed vastgezet op de steen. Het metaal is ook allemaal afgerond, dus er zitten geen scherpe randen op.”

Elk schaap is anders

Het ontwerp is steeds herkenbaar, maar geen enkel schaap is hetzelfde. “Het zijn stuk voor stuk op zichzelf staande creaties. Ik kijk per steen hoe ik hem ga benutten. De steen bepaalt de houding van het object en met de kop erop wordt het ineens een herkenbaar dier,” zegt Van Swieten. Zo krijgt een miljarden jaren oude zwerfkei een nieuw leven, als schaap op het droge in Zeewolde.