Politiek

Raad Zeewolde verkent dilemma’s rond coffeeshopbeleid

De gemeenteraad van Zeewolde boog zich donderdagavond in een beeldvormende vergadering over de vraag of het huidige nulbeleid voor coffeeshops – waarbij geen coffeeshops zijn toegestaan – nog passend is. Deskundigen uit Harderwijk, Zwijndrecht en de verslavingszorg gaven hun visie. Centraal stond de vraag of een gereguleerde coffeeshop illegale handel en overlast kan tegengaan, en of dit ook daadwerkelijk de oplossing is voor Zeewolde.

De verkoop van softdrugs is op grond van de Opiumwet nog steeds verboden. In Nederland wordt die onder voorwaarden gedoogd. De burgemeester is bevoegd gezag voor het lokale coffeeshopbeleid en verantwoordelijk voor de openbare orde. De gemeenteraad heeft alleen een wetgevende en adviserende rol. Het verzoek om het onderwerp op de agenda te zetten kwam van D66-fractievoorzitter Samee Sabur, die eerder in juni al tijdens een uitzending van Zeewolde Kiest aangaf dat hij vooral de feiten boven tafel wilde hebben: “De vraag is niet of we een coffeeshop willen, maar of we een probleem hebben.”

Raadzaal met ronde tafel en stoelen.
Foto: Jos Oostendorp

Harderwijk: stichting zonder winstoogmerk

In Harderwijk waren jarenlang twee coffeeshops actief. Toen er één overbleef en die gesloten werd, nam de illegale straathandel direct toe. Om die situatie beheersbaar te houden koos de gemeente voor een nieuw model: een stichting zonder winstoogmerk.

Die stichting, Columbus, runt inmiddels de enige coffeeshop in Harderwijk. Bestuursleden Hans Nijman en Gerard Helms legden uit dat de stichting bewust transparant is ingericht. “We hebben goed contact met de gemeente, met boa’s en zelfs met de Belastingdienst. Dat maakt ons transparanter en betrouwbaarder,” zei Helms. De coffeeshop werkt met een pasjessysteem waarmee wordt bijgehouden dat iemand niet meer dan vijf gram per dag kan kopen. Ook gaat een deel van de opbrengsten naar goede doelen, vooral projecten voor kwetsbare groepen.

In Zeewolde speelt de vraag welk probleem een coffeeshop eigenlijk zou moeten oplossen. Er is sprake van illegale handel, met name in harddrugs, en dat raakt ook jongeren. Tegelijk werd benadrukt dat een coffeeshop niet voorkomt dat jongeren drugs kunnen krijgen, omdat volwassenen softdrugs kunnen doorverkopen. De discussie draaide daarom vooral om de vraag of regulering echt bijdraagt aan het terugdringen van de problematiek, of dat juist preventie en handhaving voorop moeten staan.

Preventie of regulering?

Joost Dusseljee van Tactus Verslavingszorg wees erop dat softdrugs een opstap kunnen zijn naar harddrugs en dat het aanbieden van een zogenaamd ‘lichter alternatief’ – waarmee hij doelde op een coffeeshop - nieuwe problemen kan veroorzaken, vergelijkbaar met hoe vapen is bedoeld als alternatief voor roken maar intussen zijn eigen gezondheidsrisico’s kent. Volgens hem is het beter om vroeg te beginnen met gezond gedrag te stimuleren dan achteraf te moeten bijsturen.

Daartegenover stond het pleidooi voor regulering en juist het toestaan van een gereguleerde coffeeshop. Ron Baks van stichting De Ambassade in Zwijndrecht – die eerder in de pen was geklommen met zijn voorstel voor een coffeeshop in Zeewolde – wees erop dat ruim een miljoen Nederlanders jaarlijks cannabis gebruiken. “Als het gebruik er toch is, laten we die mensen dan over aan straathandel en dus de criminelen of kiezen we ervoor om hen te beschermen, te begeleiden en een veilige en verantwoordelijke plek te bieden waar geteste producten verkocht worden,” stelde hij.

Burgerraadslid Tim de Goeij (Leefbaar Zeewolde) benadrukte dat de effecten van regulering nog niet zijn aangetoond. “Dat maakt het voor mij lastig om nu al te zeggen dat dit de juiste weg is.” Wat uiteindelijk de juiste weg is voor Zeewolde, is nog niet bekend. De vraag of Zeewolde in de toekomst een gereguleerde coffeeshop krijgt of vasthoudt aan het nulbeleid, staat dus nog open. De avond had een puur informatief karakter. Wanneer de raad het onderwerp opnieuw bespreekt, is niet bekend. Uiteindelijk kan de raad alleen adviseren; de formele beslissing ligt bij de burgemeester.